Te książki warto przeczytać - zwłaszcza, gdy dotychczas nie było na to czasu. Ponadczasowa lista lektur obowiązkowych.

„Błękit” Maja Lunde

  Powieść o wodzie, choć to wcale nie jest „lanie wody”. Woda stanowi absolutną podstawę życia na Ziemi. Co się stanie, kiedy w końcu jej zabraknie? Zbyt wielu ludzi ciągle uważa, że taki scenariusz to odległa przyszłość, która ich nie dotyczy. Autorka „Błękitu” przekonuje czytelników, że zmiany klimatyczne to proces, który coraz bardziej przyspiesza. Jego skutki niestety zobaczymy szybciej, niż nam się wydaje…

Akcja książki rozgrywa się równolegle w 2017 roku w Norwegii oraz 2041 rok we Francji, choć Signe, jedna z głównych bohaterek wraca we wspomnieniach także do lat 50-tych - czasów swojej młodości. Signe snuje opowieść o tym, jak na jej oczach krajobraz Norwegii ulegał zmianie. Ludzie na potrzeby przemysłu i konsumpcjonizmu zniszczyli nie tylko piękne wodospady i rzeki, ale także monumentalne - wydawałoby się wieczne - lodowce.

Niespełna 25 lat później poznajemy David’a i jego córkę Lou. Są mieszkańcami Francji, a dokładniej tego, co po państwie pozostało. Namacalnie doświadczają skutków działań, opisanych wcześniej przez Signe. Świat dręczy ogromna susza i pożary. W rezultacie ziszcza się najczarniejszy scenariusz- wybuchają wojny i spory o dostęp do wody. David i Lou tułają się między ośrodkami dla uchodźców i codziennie toczą walkę o przeżycie.

 Książka powstała w tym samym roku, kiedy w Polsce zorganizowany był szczyt klimatyczny ONZ. Al Gore cytował wtedy dane, z których wynika, że wskutek zmian klimatycznych do końca tego wieku może być na świecie miliard „klimatycznych uciekinierów”. Przestrzegał także ludzi, przed piekłem, które sami zgotujemy sobie na Ziemi. Dlaczego polecam wam tę książkę? Ponieważ mam nadzieję, że przeczytanie jej da nam wszystkim wiele do myślenia i skłoni do działania, aby nasza planeta znów była bezpieczna… Zwiększenie naszej świadomości i znajomość problemu to już pierwszy krok do lepszego świata.

 „Człowiek w poszukiwaniu sensu” Viktor Frankl

Mimo, że jest to książka z gatunku popularnonaukowej literatury psychiatrycznej, zdecydowanie warto ją przeczytać bez posiadanej nawet podstawowej wiedzy z tego zakresu. Pierwsza część książki to opis osobistych przeżyć autora, który spędził kilka lat w obozach koncentracyjnych Auschwitz i Dachau. Frankl dzieli się swoją wewnętrzną walką i długą drogą do odnalezienia sensu i celu życia po tych traumatycznych doświadczeniach. Mimo wielu okrucieństw, których doznał, mimo bólu i cierpienia, które był wszechobecne już w obozie odnalazł w sobie siłę i chęć życia. Po wyzwoleniu z niewoli Frankl opracował metodę psychoterapeutyczną zwaną logoterapią. Na omówieniu zasad tego rodzaju terapii skupia się właśnie druga część książki. W naukach Frankla można dopatrzeć się podobieństw do teorii psychoanalizy Sigmund’a Freud’a. Frankl również wierzył, że popędy są siłą napędową ludzkiego zachowania. W przeciwieństwie do Freuda uważał jednak, że głównym popędem człowieka jest poszukiwanie sensu i celu życia.

Jeżeli obawiacie się, że książka będzie napisana zbyt skomplikowanym, naukowym językiem, to niesłusznie. Frankl prezentuje swoją wiedzę naukową w bardzo ciekawy, a zarazem przestępny sposób. Przedstawione w pierwszej części trudne doświadczenia z obozowego życia pozwalają zrozumieć podstawy jego późniejsze teorii. Jeśli pytanie o motywy ludzkich działań powraca do was jak życiowy refren warto sięgnąć po „Człowieka w poszukiwaniu sensu”. Książka zapewne nie odpowie na wszystkie pytania czytelnika, ale z pewnością może stać się początkiem osobistych przemyśleń. Zdecydowanie polecam tę lekturę lubiącym zgłębiać tajniki ludzkiej duszy.

 „Inferno” Dan Brown

Choć książka „Inferno” została wydana w 2013 roku, możemy w niej znaleźć wiele odwołań do wciąż aktualnych zagrożeń takich jak przeludnienie naszej planety. „Inferno” jest czwartym tomem opowieści o Robercie Langdonie, profesorze historii sztuki oraz semiologii na Harvard University. Bohater budzi się pewnego dnia we florenckim szpitalu i zupełnie nic nie pamięta. Tylko jedno szybko staje się oczywiste - ktoś chce go zabić. Pierwszą i ostatnią wskazówką jaka może naprowadzić bohatera na rozwiązanie zagadki i uratować mu życie jest znaleziony w kieszeni marynarki mały projektor, wyświetlający obraz „Mapa Piekła” Botticellego. Dzieło nawiązuje do powieści Dantego „Boska Komedia”, w której Alighieri przedstawia obraz piekła podzielonego na dziewięć kręgów. Im niższy krąg, tym więksi grzesznicy do niego trafiali. Langton orientuje się jednak, że wyświetlany obraz został zmodyfikowany. Analizując zawarte na nim symbole próbuje odkryć, prze kogo jest ścigany i w jaką tajemnicę został wplątany. Wraz z towarzyszącą mu lekarką odkrywają, że słynny naukowiec Bertrand Zobrist próbuje w oryginalny sposób zaradzić przeludnieniu na Ziemi. Szaleniec stworzył śmiertelnego wirusa, który zdziesiątkuje ludność. Langton ma bardzo mało czasu, aby podążając za wskazówkami i ukrytymi symbolami, odkryć miejsce, z którego wirus zostanie wypuszczony. Do poszukiwać dołącza się także Światowa Organizacja Zdrowia…

Książkę „Inferno” czytałam już kilkukrotnie i za każdym razem zachwyca mnie tak samo. Połączenie opisów pięknej Florencji ze zbrodnią i zagmatwaną zagadką nie pozwala oderwać się od czytania. Ta powieść zainteresuje nie tylko fanów powieści kryminalnych, ale także miłośników kultury włoskiej. Czytając o Dante Alighierim, Botticellim oraz zabytkach florenckich takich jak na przykład monumentalna katedra Duomo można mieć wrażenie, jakby cofało się w czasie do fascynującej średniowiecznej Italii….

 „Mały Książę” Antoine de Saint-Exupéry

Książka, którą większość z nas czytało w dzieciństwie, a potem zwykle po raz drugi - swoim dzieciom. Jest to krótka historię pilota, który spotka na Saharze Małego Księcia - przybysza z innej planet. Podczas kilku dni na pustyni Książę opowiada lotnikowi o swoich podróżach w poszukiwaniu przyjaciół. Znużony opieką nad swoją różą, czyszczeniem wulkanów oraz wycinaniem baobabów na swojej asteroidzie, wyruszył na wędrówkę po innych planetach. Na każdej z nich Mały Książe poznaje postać symbolizującą różne ludzkie przywary: próżność, egoizm, nałogi czy kult posiadania. Pod koniec swojej wędrówki Mały bohater spotyka lisa, od którego dowiaduje się czym jest przyjaźń i jak o nią dbać. Po tym spotkaniu chłopiec postanawia wrócić do swojej róży. Książka „Mały Książę” jest z pozoru naiwną i bajkową opowieścią o podróżach wyimaginowanego chłopca. Dopiero z wiekiem zaczynamy rozumieć jej ukryte, prawdziwe znaczenie. Odkrywamy wtedy, że głębsza warstwa bajkowego tekstu to opis nieprzemijających cech natury ludzkiej oraz podstaw i sposobów powstawania relacji łączących ludzi. Jakże aktualnie brzmi zdanie: „Ludzie mają zbyt mało czasu, aby cokolwiek poznać. Kupują w sklepach rzeczy gotowe. A ponieważ nie ma magazynów z przyjaciółmi, więc ludzie nie mają przyjaciół.”

Czemu polecam tą książkę dorosłym? Dlatego, że „Wszyscy dorośli byli kiedyś dziećmi, ale niewielu z nich pamięta o tym”. Mały Książę pomaga zachować świeżość dziecięcego spojrzenia na świat dorosłych - i w cudownie prosty sposób odróżnić rzeczy ważne od nieistotnych drobiazgów.

 „Pamiętnik” Nicholas Sparks

Na ponadczasowej liście lektur obowiązkowych nie może zabraknąć romansu, a tym bardziej spod pióra Nicholas’a Sparks’a. Ten amerykański pisarz ma na swoim koncie już dwadzieścia trzy książki, a ponad dziesięć z nich doczekało się adaptacji filmowych. „Pamiętnik” jest jego pierwszą powieścią romantyczną. Utwór zaczyna się w domu starców, gdzie starszy Pan czyta kobiecie chorej na Alzhaimera pamiętnik. Na jego kartkach zapisana jest historia Noah i Allie, młodych ludzi, którzy zakochali się w sobie bez opamiętania w pewne słoneczne wakacje. W krótkim czasie stali się dla siebie całym światem. Ich związku nie zaakceptowali jednak rodzice Allie. Z dnia na dzień spakowali walizki i wyjechali wraz z córką. Noah przez wiele lat pisał listy do swojej ukochanej, niestety, żaden z nich nie dotarł do dziewczyny. Po wielu latach ich ścieżki znów się przecinają. Dorośli już ludzie z ułożonym na nowo życiem mają okazję opowiedzieć sobie o tym, co wydarzyło się przez te wszystkie lata rozłąki. Obydwoje odkrywają, że ich miłość nigdy nie wygasła. Jeśli nie wzruszy was historia tych dwojga, na pewno zrobią to wydarzenia w domu opieki, które będą miały miejsce w trakcie czytania owego pamiętnika…

Możecie zastanawiać się, z jakiego powodu, spośród tylu powieści romantycznych, wybrałam akurat tę. Otóż Nicholas Sparks ma moim zdaniem niesamowity talent do pisania. Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że to kolejny utwór podobny do wszystkich innych z tego gatunku. Natomiast historia opisana w „Pamiętniku” jest jedyna w swoim rodzaju, wzruszająca i nieprzewidywalna. Sparks w ciekawy sposób urozmaica opowieść o dwójce zakochanych losami i przeżyciami postaci drugoplanowych. Odgrywają one istotną rolę w kontekście całego utworu i dlatego właśnie książka ta jest tak interesująca. Na podstawie wspomnień tych drugoplanowych postaci możemy wniknąć w głąb umysłów głównych bohaterów i lepiej ich zrozumieć. Autor stosuje również ciekawe zwroty akcji, które nie pozwalają oderwać się od czytania. Książka niejednokrotnie może doprowadzić czytelnika do łez - i to nie tylko przy okazji wyjątkowo wzruszających fragmentów.

 „Wielki Gatsby” F. Scott Fitzgerald

,,Tak oto dążymy naprzód, kierując łodzie pod prąd, który nieustannie znosi nas w przeszłość."

Na koniec proponuję jedną z najsłynniejszych książek Francisa Scotta Fitzgeralda. Akcja powieści toczy się tuż po zakończeniu I Wojny Światowej, czyli na początku lat 20-tych XX wieku. Głównym bohaterem jest Gatsby, który - mogłoby się wydawać - ma wszystko. Po wojnie dorobił się ogromnych pieniędzy, żyje w wielkiej rezydencji na Long Island, ma basen, drogie auta i ubrania, regularnie wyprawia huczne przyjęcia dla ogromnej liczby gości. W rzeczywistości zmaga się z ogromnym smutkiem, brakiem przyjaciół i niespełnioną miłością. Swoim bogactwem próbuję zaimponować Daisy, swojej dawnej ukochanej. Jest przekonany, że mając pieniądze, zdobędzie także szczęście. Kobieta mimo, że od kilku lat jest mężatką, zaczyna romans z Gatsbym. Jest zauroczona nie tyle dawnym kochankiem, ile tym co może jej zaoferować. Bohaterowie powieści Fitzgeralda są uniwersalnym symbolem zepsutego społeczeństwa oraz upadku moralności. Sam Gatsby doskonale ilustruje znane powiedzenie, że „pieniądze szczęścia nie dają”, a prawdziwych przyjaciół i miłość zdobywa się po prostu będąc autentycznym…

Czytając „Wielkiego Gatsbiego” możemy przenieść się do burzliwych lat 20-tych i poznać je z trochę innej strony, niż przedstawia to większość powieści czy filmów. Czasy po pierwszej wojnie w Ameryce pokazywane są z reguły jako piękny okres rozkwitu gospodarczego i ogólnego zadowolenia społecznego. Ludność zaczęła się wzbogacać, co pozwalało na komfortowe życie na wysokim poziomie i nieustanną zabawę. Okres międzywojenny w świecie wykreowanym przez Fitzgeralda to połączenie tak zwanego spełnienia się american dream ze smutną rzeczywistością. Autor przedstawia bogate społeczeństwo i rozwijającą się gospodarkę, ale także ukryte za tym cierpienia i samotność bohaterów. Myślę, że ta historia pełna kontrastów przypadnie wam do gustu.